25 KASIM  -   NOVEMBER 25
Tarihte Bugün  -  Today in History

25 Kasım 1930
Gazi Mustafa Kemal, İçişleri Bakanı Şükrü Kaya ve
Yaver Rusuhi ile Samsun’da

1934 - Atatürk'ün, akşamüzeri Çankaya'da Başbakan İsmet Paşa ve Genelkurmay Başkanı Mareşal Fevzi Çakmak'ı kabulü.

İsmet Paşa, 1934 yılında "İnönü" soyadını aldı.
Atatürk'ün, Başbakanlığa İsmet Paşa'ya "İnönü" soyadını verdiğini bildiren mektubu: "Başbakan İsmet Paşa Hazretleri'nin, inkılâp tarihimizin ilk şerefli ve parlak sayfası olan İnönü Meydan Muharebelerinin baş kahramanı olmuş bulunması itibariyle, soyadı kanunu gereği olarak, alacağı aile isminin 'İnönü' olmasını çok yerinde bulduğumdan kendilerine bu soyadını verdiğimi bildiririm."

Atatürk'ün, eşi ve kızıyla Türkiye'yi ziyaretleri esnasında gördükleri yakınlığa teşekkür eden İsveç Veliahtı Prens Güstav Adolf'un mektubuna cevabı.

1929 - İstanbul'a gelen Alman biyografi yazarı Emil Ludwig'in demeci: "Ben öteden beri büyük simaları tetkik ile meşgulüm. Avrupa'm büyük devlet adamları ile görüştüm. Onların karakterleri ve görüşlerini öğrendim. Büyük Gazi de meydana getirdiği büyük eserlerle kendisinden çok söz ettirmiş bir şahsiyettir. Bu sebeple özellikle Gazi ile görüşmek isterim. Bu amaçla Ankara'ya gideceğim.'' [Kocatürk]

1925 - Şapka Yasası (Şapka Devrimi).  
Şapka giyilmesi konusundaki kanun, TBMM'de kabul edildi. Kanun, 28 Kasım'da yürürlüğe girdi.

Kanun kabul edilirken, Rize'de şapka ve diğer inkılaplara karşı gösteriler yapıldı. Rize'de de olaylar sonunda 8 kişi idama mahkum oldu.

Atatürk'ün, akşam, Çankaya'da yapılan kabine toplantısına başkanlık edişi.

ŞAPKA KANUNU
Atatürk, 23 Ağustos 1925’te Kastamonu ve İnebolu’ya yaptığı seyahatlerde şapkayı halka göstererek giysi devriminin ilk işaretini verdi. “Biz her nokta-i nazardan medeni insan olmalıyız. Fikrimiz, zihniyetimiz, tepeden tırnağa kadar medeni olacaktır. Medeni ve beynelmilel kıyafet milletimiz için layık bir kıyafettir onu giyeceğiz.” diyen Atatürk, 27 Ağustos 1925’te de İnebolu’da “Turan kıyafetini araştırıp ihya eylemeye mahal yoktur. Medeni ve beynelmilel kıyafet bizim için, çok cevherli milletimiz için layık bir kıyafettir.” diyerek, medeni yaşayışa uyan kıyafetin kabulü gerekliliğini belirtmiştir.

Atatürk’ün uyarması üzerine daha 25 Kasım 1925 tarih ve 671 Sayılı Şapka Kanunu çıkmadan önce vatandaşlar şapkayı giymiş ve bu yenilik, medeni kıyafet değişimi olarak halk arasında iyi karşılanmıştı. Bundan sonra, cüppe ve sarık giymek yasaklanmış, bu kıyafetleri giyme hakkı yalnız din adamlarına tanınmıştı.

1925 - Legislation on hats and attire is passed. Wearing the fez is prohibited by law. 

1924 - Kazım Paşa (Özalp) TBMM başkanı seçildi.

Atatürk'ün, Le Matin gazetesi yazarı Madam Titaniya'ya Türkiye-Fransa ilişkileri ve hilâfetin kaldırılması hakkında demeci: "...Hilâfet, mazinin bir rüyası olup zamanımızda yeri yoktu!" [Kocatürk]

1922 - Edirne'de milli idarenin kurulması.

1920 - T.B.M.M. 'nde "Düğünlerde Men'i İsrafat Kanunu" kabul edildi. 
(Düğünlerde gereksiz harcamanın önlenmesi)

Atatürk'ün, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin Şeyh Sunusî şerefine verdiği yemekte konuşması.

1916 - Atatürk'ün Says köyünde 23. Alay'ın 3. Tabur'unu denetlemesi, tabura bir tatbikat yaptırılması.

1912 - Mustafa Kemal, Çanakkale Boğazı Kuvayı Mürettebesi Harekat Şubesi Müdürlüğü'ne atandı.
Akdeniz Kolordusu (Bolayır) Harekât Şubesi Müdürlüğüne atanması.

Atatürk'ün, Gelibolu'da bulunan Bahr-i Sefid (Çanakkale) Boğazı Kuva-yi Mürettebe Komutanlığı Harekât Şubesi Müdürlüğü'ne atanması. Fahri Paşa'nın komuta ettiği bu kuvvetin Kurmay Başkanı, Binbaşı Fethi (Okyar) Bey idi.

1912 - Mustafa Kemal is appointed Director of Operations (Mediterranean Straits Special Forces).

1893 - Orhon Kitabeleri okundu.

Orhun Kitabeleri, Kopenhag Üniversitesi Genel Dil Bilimi profesörü ve Danimarka Kraliyet İlimler Akademisi üyesi Wilhelm Ludwig Thomsen tarafından okundu. Thomsen, Orhun alfabesini çözdüğünü, 15 Aralık 1893'te Danimarka Kraliyet İlimler Akademisinde sunduğu bildiriyle bilim dünyasına açıkladı.

Ataturk Gunlugu.com | Ataturk Today.com