3 MAYIS - MAY 3
Tarihte Bugün - Today in History
3 Mayıs 1935
Cumhurbaşkanı Atatürk, küçük Ülkü'ye okumayı
öğretirken
1935 - ''Türkkuşu'' Atatürk tarafından hizmete açıldı.
Atatürk'ün, Türkkuşu'nun hizmete açılışı nedeniyle Etimesgut Hava Alanı'nda yapılan törende konuşması: "...Türk çocuğu! Her işte olduğu gibi, havacılıkta da, en yüksek düzeyde, gökte seni bekleyen yerini, az zamanda dolduracaksın!"
1934 - Kayseri Uçak Fabrikasında yapılan ilk parti 6 avcı uçağından biri, 50 dakikalık uçuşla Kayseri'den Ankara'ya geldi.
1926 - Atatürk'ün, Çankaya'da Sivas Heyeti'ni kabulü.
1920 - Sağlık Bakanlığının Kuruluşu.
Mustafa Kemalin 19 Mayıs 1919da, Samsuna çıkışı ile başlayan Milli Kurtuluş Savaşımızın dönüm tarihi, Ankarada Meclisin açıldığı 23 Nisan 1920dir. Bu tarih Cumhuriyete giden yoldaki en önemli aşamadır. Yüce Meclis, 2 Mayıs 1920de 3 sayılı Büyük Millet Meclisi İcra Vekillerinin Suret-i İntihabına Dair Kanunu çıkararak, bu Kanunun 1. maddesi ile içerisinde Sıhhıye ve Muavenet-i İçtimaiye Vekaletinin (Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı) de bulunduğu Bakanlar Kurulunu oluşturmuştur. İcra Vekilleri Heyeti Reisliğine (Başbakan) Mustafa Kemal getirilirken Dr. Adnan Bey de Ankara Hükümetinin ilk Sağlık Bakanı olmuştur. Sağlık Bakanlığı olarak Ankara Vilayet Konağının bir odası kullanılmıştır. Bakanlığın kurulması ülkemiz sağlık hizmetlerinin ülkeyi yönetenlerin asli görevi olduğu bilincinin ortaya konulması açısından çok önemlidir.
16 Şubat 1912 yılında çıkartılmış bulunan Sıhhıye Müdüriyeti Umumiyeti Teşkilatına dair Kanun Muvakat ile Sıhhıye Müdüriyeti Umumiyesi, yani Sağlık Genel Müdürlüğü kurulmuştur. Bu Genel Müdürlük bünyesinde 1 Başkan, 3 Tabip Müfettişten oluşan Heyeti Teftişiye (Teftiş Kurulu ) kurulmuş, Bu Müfettişlerden birisi Doğu Anadolu Sağlık Müfettişi, İkincisi de Batı Anadolu Sağlık Müfettişi olarak çalışmışlardır. TBMM nin açılması ile 3 Mayıs 1920 tarihinde 3 sayılı kanun ile Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı kurularak, sağlık hizmetlerinin yönetim ve denetimi çağdaş anlayışla yürütülmeye ve geliştirilmeye başlanmıştır.
''ATATÜRK
ve TIBBİYELİLER'' Prof. Dr. Metin Özata (Umay
Yayınevi, 2007).
Çanakkale ve İstiklal Savaşı'na katılan tıbbiyeliler
ile Kuvayı Milliyeci tıbbiyeliler.
Mustafa Kemalin genç subaylık döneminden ölümüne kadar arkadaşlık yaptığı, birlikte çalıştığı, görev verdiği, çeşitli nedenlerle karşılaştığı Tıbbiyeliler vardır. Bu kahraman Tıbbiyeliler hem Atatürkün sağlık sorunlarını gidermeye çalışmışlar hem de ülkenin bağımsızlığı için çeşitli cephelerde mücadele etmişlerdir. Mesleği icabı insan sağlığıyla uğraşan ve onları ölümden kurtarmaya çalışan Tıbbiyeliler, vatan işgale uğrayınca müfrezeler kurmuş, Müdafaa-i Hukuk teşkilatlarında başkan veya üye olmuş ve hatta Kuvayı Milliye emrinde savaşmıştır. Bilim ve teknolojinin ülkemize yerleşmesinde büyük katkıları olan Tıbbiye, bağrından çıkan vatansever öğrenci ve hekimler sayesinde ulusal direnisin en güzel örneklerini vermiştir. Mustafa Kemal Paşa'nın önderliğinde başta Harbiyeliler olmak üzere Tıbbiyeliler ve Mülkiyeliler Türkiye Cumhuriyetinin kurulusu için canla basla çalışmışlardır.
1921 - Güney ve Batı cephelerinin birleştirilerek İsmet Paşa'ya verilmesi. İstanbul'da gizli olarak kurulan "Müdafaa-i Milliye" teşkilatının Ankara Hükümeti tarafından resmen tanınması.
1921 - Mustafa Kemal, Fevzi ve İsmet paşalar arasında yapılan görüşmeler sonunda, Refet Paşa komutasındaki Güney Cephesi'nin lağvedilerek bütün birliklerin Batı Cephesi'nin emrine verilmesi kararlaştırıldı.
1920 - TBMM'de meclis başkanlığında çalışacak
ilk Bakanlar
Kurulu olan "İcra Heyeti
Vekillerinin" seçilmesi.
İcra Vekilleri Heyeti, 5 Mayısta Mustafa Kemal başkanlığında ilk toplantısını yaptı (24
Ocak 1921'e kadar Atatürk'ün başkanlığında görev yapmıştır). (Dahiliye Vekaletine Cami bey, Adliye
Vekaletine Celaleddin Arif Bey, Nafıah vekaletine İsmail Fazıl Paşa,
Hariciye Vekaletine Bekir Sami Bey, Sıhhiye ve Muavenet-i İçtimai
Vekaletine Dr. Adnan Bey, İktisat Vekaletine Yusuf Bey, Müdafaa-i Milliye
Vekaletine Fevzi Paşa, Erkan-i Harbiye-i Umumiye'ye İsmet Bey)
Düzce'de ayaklanmacılar Bolu'yu da ele geçirdi. Katliama girişen isyancılar, Bolu mutasarrıf vekili ile birlikte 13 kişiyi vahşice parçaladı, subaylara işkence yaptı, evleri yağmaladı.
1919 - XV. Kolordu Komutanı Kazım Karabekir'in Erzurum'a gelişi.
1918 - Atatürk'ün, İstanbul'da Fenerbahçe Kulübü'nü ziyareti ve kulübün hatıra defterine yazdıkları: "Fenerbahçe Kulübü'nün her tarafta takdir edilmiş çalışmalarını işitmiş ve bu gayreti gösterenleri tebrik etmeyi vazife edinmiştim. Bu vazifenin yerine getirilmesi bugün mümkün olabilmiştir. Takdir ve tebriklerimi buraya kaydetmekle övünüyorum." [Kocatürk]
1915 - Ermeniler Van'da büyük bir katliama giriştiler.
1915 - Atatürk'ün, 19. tümen birliklerine emri: "Bütün muharebelerde, gerek subayların gerekse erlerin gösterdikleri kahramanlık cidden şan ve namus örneği olacaktır. Subaylar ve erlerin karşımızdaki düşmanı, tek kişi kalıncaya kadar denize atabileceğine tam inancım vardır. ...Karşımızdaki düşmanı tümüyle yok etmekten ibaret olan görevimizi yapmak için sahip bulunduğumuz kuvvetlerden başka kuvvet istemek, Kirte bölgesinde ve vatanın diğer sınırlarında yapılan muharebeleri hatırlamamaktan ileri gelebilir. Benimle beraber burada harp eden bütün askerler kesinlikle bilmelidir ki, bize verilen vatan ve namus görevini tam olarak yapmak için, bir adım geri gitmek yoktur. Bu sırada uyku ve istirahat aramanın, bu istirahatten yalnız bizim değil, bütün milletimizin ebediyen mahrum kalmasına sebep olabileceğini hepinize hatırlatırım. Bütün arkadaşlarımın benimle aynı düşüncede olduklarına ve düşmanı tamamen denize dökmedikçe yorgunluk işaretleri göstermeyeceklerine şüphe yoktur."
Atatürk'ün, Arıburnu'ndan, Harbiye Nazırı ve Başkomutan Vekili Enver Paşa'ya mektubu: "...Maydos bölgesi kuvvetlerine komuta ettiğim zaman aldığım tertibat ile, düşmanın karaya çıkmasına imkân verilmeyebilirdi. Liman von Sanders Paşa, bizim orduları, bizim memleketimizi tanımadığı, gerektiği şekilde incelemede bulunacak
kadar da bir zamana sahip olmadığından, sadece, ihraç noktalarını tamamiyle açık bırakacak tertibat almış ve düşmanın karaya çıkmasını kolaylaştırmıştır. ...Vatanımızın savunulmasında kalp ve vicdanları bizim kadar çarpmadığına şüphe olmayan, başta Liman von Sanders olmak üzere bütün Almanların fikrî gücüne de itimat buyurmamanızı kesin olarak temin ederim. Bence, bizzat buraya
teşrif ederek, umumi vaziyetimizin gereklerine göre bizzat sevk ve idare etmeniz münasip olur kardeşim."
[Kocatürk]
1915 - Dardanelles: Turkish attack at Helles.
Ataturk Gunlugu.com | Ataturk Today.com